बिर्तामोड । नेकपा एमालेको ‘लालकिल्ला’ मानिने कोशी प्रदेशमा आसन्न महाअधिवेशनको माहोल तातिएको छ । पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओली र पूर्वराष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीको गृहप्रदेश भएकाले यहाँको नेतृत्व चयन र शक्ति सन्तुलनलाई एमाले वृत्तमा विशेष चासो र प्रतिष्ठाको विषय बनाइएको छ । यही असोज १२ गते शनिबार हुने प्रतिनिधि छनौटका लागि प्रदेशका १४ वटै जिल्लामा आन्तरिक रस्साकस्सी चरम उत्कर्षमा पुगेको छ । शुक्रबार साँझसम्मको रस्साकस्सीपछि हिमाली जिल्ला सोलुखुम्बुमा बाहेक अन्य १३ जिल्लामा सर्वसम्मतिको प्रयास विफल प्रायः भएको छ । शनिबार अधिकांश स्थानमा निर्वाचनमार्फत नै प्रतिनिधि छनौट हुने निश्चित देखिएको छ ।
पार्टी केन्द्रमा देखिएको गुटबन्दीको स्पष्ट छायाँ कोशी प्रदेशको प्रतिनिधि छनौटमा देखिएको छ । आगामी अधिवेशनको समीकरणलाई आफ्नो पक्षमा पार्न संस्थापन (अध्यक्ष ओली पक्ष) र वरिष्ठ उपाध्यक्ष ईश्वर पोखरेल समूहबीच अघोषित तर ‘कडा टक्कर’ चलिरहेको छ । एमाले कोशी प्रदेश अध्यक्ष घनश्याम खतिवडाले प्रतिनिधि छनौटका लागि अन्तिम समयसम्म सर्वसम्मतिको प्रयास गरिने बताएका छन् । ‘हामी आज मध्यरातसम्म पनि सहमतिको प्रयासमा हुनेछौं,’ अध्यक्ष खतिवडाले भने, ‘सहमति नभएका स्थानमा लोकतान्त्रिक विधि अनुसार शनिबार निर्वाचनबाट प्रतिनिधि चुनिनेछन् ।’ यद्यपि, अध्यक्ष खतिवडाले दाबी गरेजस्तो सहमतिको वातावरण भने मैदानमा देखिएको छैन ।
प्रदेशका १४ जिल्लामध्ये सोलुखुम्बुले भने प्रतिनिधि छनौटमा सर्वसम्मतिको सन्देश दिएको छ । प्राप्त विवरण अनुसार सोलुखुम्बुबाट बुद्धिकुमार राजभण्डारी, डुफकुमार बास्तोल, डि.बि. रानापाल, कल्पना राई, मोहन कुमारी कार्की र जगनाथ बास्तोला प्रतिनिधिमा सर्वसम्मत चयन भएका छन् । सोलु बाहेकका जिल्लामा भने प्यानलगत लडाइँ छताछुल्ल भएको छ । अधिवेशनका लागि भूगोलबाट २२९ जना, जिफन्ट (ट्रेड युनियन) बाट ७ जना र प्रदेश कमिटीबाट ५ जना गरी करिब २४१ प्रतिनिधि सहभागी हुनेछन् ।
सबैभन्दा पेचिलो भिडन्त अध्यक्ष ओलीको गृहजिल्ला झापा र पूर्वराष्ट्रपति भण्डारीको गृहजिल्ला मोरङमा देखिएको छ । मोरङबाट ४६ प्रतिनिधि चयनका लागि १४५ जनाले उम्मेदवारी दर्ता गराएको एमाले मोरङका उपाध्यक्ष सागर थापाले जानकारी दिए । मोरङमा २१ खुला, १५ महिला, ३ दलित र ७ युवा प्रतिनिधिका लागि परेको यो उच्च उम्मेदवारीले एमालेभित्रको आकांक्षी व्यवस्थापनको चुनौतीलाई प्रष्ट पारेको छ । कोशीमा ईश्वर पोखरेलको समूहबाट सचिव योगेश भट्टराई र नेता विनोद ढकालले मोर्चाबन्दी कसेका छन् भने संस्थापन (ओली) पक्षबाट स्थायी कमिटी सदस्य शेरधन राई, हिकमत कार्की र उपाध्यक्ष गुरु बरालले कमाण्ड सम्हालिरहेका छन् ।
धनकुटामा देखिएको दृश्यले एमालेभित्रको गुटबन्दीलाई थप उजागर गरेको छ । त्यहाँ कोशी प्रदेशसभा सदस्य समेत रहेका एमाले नेता इन्द्रमणि पराजुली र अर्का नेता राजेन्द्र राईको नेतृत्वमा अलग–अलग प्यानल बनेका छन् । रोचक कुरा त के छ भने, दुवै नेताले आफूलाई ‘केपी ओलीको खास मान्छे’ दाबी गर्दै प्रचार गरिरहेका छन् । तर, भित्री समीकरणमा नेता पराजुली ईश्वर पोखरेल निकट मानिन्छन् भने राई संस्थापन पक्षका खम्बा हुन् । पराजुलीले प्यानल बनाएरै अघि बढे पनि मिलाउने प्रयास भइरहेको दाबी गरेका छन् । यस्तै अवस्था तेह्रथुममा पनि विद्यमान छ । जिल्ला अधिवेशनमा संस्थापन इतर पोखरेलसमूहले वर्चस्व जमाएको तेह्रथुममा प्रतिनिधि छनौटमा पनि सोही समूह हाबी हुन खोजेको छ ।
विशेषतः मोरङ, इलाम, तेह्रथुम, धनकुटा र उदयपुरमा संस्थापन पक्ष (ओली पक्ष) तुलनात्मक रूपमा कमजोर रहेको र विपक्षी गठबन्धन बलियो बन्दै गएको चर्चा चले पनि प्रदेश अध्यक्ष खतिवडा यसलाई अस्वीकार गर्छन् । ‘हिजोका जिल्ला अधिवेशनका नतिजाले केही संकेत गरेको होला, तर आजको अवस्था त्यस्तो छैन,’ खतिवडाले दाबी गरे, ‘एमाले कोशीमा एकढिक्का र बलियो छ । यो खुला लडाइँ हो, जसलाई कार्यकर्ताले रुचाउँछन्, उही प्रतिनिधि बनेर आउँछ ।’
महाअधिवेशनको मिति नजिकिएसँगै यतिबेला कोशीका गाउँ–गाउँमा एमाले कार्यकर्ताहरू प्रतिनिधि बन्न र आफ्नो पक्षको नेतृत्व स्थापित गर्न दौडधुपमा व्यस्त छन् । भोलि शनिबार हुने चुनाव प्रतिनिधि छनौट मात्र नभएर आगामी महाधिवेशन र नेतृत्वको शक्ति परीक्षणको ‘मिनी ब्याटल’ सावित हुँदैछ ।